Verslag van 1e FontysACI NextGen Theme Park Congres

Op 2, 3 en 4 februari jongstleden kwamen ruim 50 studenten en 9 (internationale) sprekers bij elkaar op de Fontys Academy for Creative Industries om van gedachten te wisselen over het ontwikkelen ván, en de ontwikkelingen ín, the global theme park industry. In samenwerking met de Europese divisie van de branchevereniging TEA (Themed Entertainment Association) werd een interessant, intensief programma aangeboden. Tijdens de eerste dag stond de design-kant van de industrie centraal, met sprekers uit Engeland, Nederland en Duitsland. De tweede dag kende een hoog academisch gehalte met een Noorse, Nederlandse en Belgische inbreng. De laatste dag stond de toekomst van onze branche centraal, en is er onder leiding van docenten van het lectoraat Future Studies & Trendwatching van FontysACI gekeken naar mogelijke toekomstscenario’s voor de markt van themaparken. Onderstaand treft u een kort inhoudelijk verslag van dit eerste FontysACI NextGen Theme Park Congres[i] aan.

Dag 1: Welkom in de mooiste industrie ter wereld!

Ondanks het gure winterweer, met sneeuwbuien, een kleine 600 kilometer file in de vroege morgen, en ontregeld treinverkeer begon de eerste dag met een volle bak interesse, passie en ambitie. De studenten kwamen merendeels van FontysACI, maar er waren ook enkele geïnteresseerden van andere hogescholen aanwezig (zoals de Kunstacademie, NHTV Breda en KU Leuven). Congresvoorzitter Pieter Cornelis heette de aanwezigen van harte welkom in de mooiste industrie ter wereld en deelde zijn life changing EPCOT-moment met de NextGen van deze industrie. Daarna was het de beurt aan de studenten om hun ‘hopes, dreams and ambitions’ kenbaar te maken. De president van TEA Europe & Middle East (David Willrich) gaf aan geraakt te zijn door de aanwezigheid van zoveel passie in één ruimte, en erkende dat dit de reden was waarom hij zo trots was om voor de TEA te werken en het NextGen-programma verder vorm te geven. Het creëren van immersive worlds is een complex proces waarin de beste talenten vanuit diverse disciplines uit de hele wereld in een team samen moeten werken. Dat vergt veel ervaring, kennis en inzichten, maar bovenal een enorme wil om er iets van te maken. En dat laatste was zonder meer in overvloed aanwezig. David introduceerde vervolgens het TEA NextGen programma en gaf enkele award-winnende voorbeelden uit onze industrie als aftrap en inspiratie voor de dag. Tevens legde hij de gedachte achter het SATE-principe uit: Story, Architecture, Technology en Experience zijn de vier belangrijkste disciplines die in een design proces nauw op elkaar afgestemd dienen te worden. Elk van deze vier principes is gedurende de dag in een afzonderlijke presentatie aan bod gekomen. Aan het eind van de dag hebben de studenten onder begeleiding van de sprekers aan een case gewerkt, die tijdens de borrel werd gepresenteerd en van praktische feedback werd voorzien.

There is so much more than storytelling

Na de twee introducties kwam Wim Strijbosch aan het woord. Als NextGen-member kon hij als eerste spreker aangeven wat TEA NextGen voor hem betekende en hoe hij zijn entree tot de industrie aan het maken is. Afgelopen jaren is hij betrokken geweest bij de ontwikkeling van de Magische Vallei in Toverland en daarover gaf hij een boeiende presentatie. Samen met de helaas verhinderde Peter van Holsteijn (imagineer Toverland) had hij een presentatie vormgegeven die inging op het belang van Story in de ontwikkeling van gethematiseerde gebieden. Van lineaire storytelling, zoals in een gecontroleerde omgeving van bijvoorbeeld een dark ride, kan bij de ontwikkeling van een heel gebied geen sprake zijn, want gasten benaderen de Magische Vallei vanuit diverse kanten en perspectieven. En dus moeten we ons realiseren dat story meer is dan storytelling. Het vergt een intensief nadenken, en beslissingen durven nemen over onder meer characters, plot, back story, theme, perspective, structure, pacing en movement. Aan de hand van Toverland-voorbeelden liet hij de aanwezigen zien hoe dit in de praktijk concreet gestalte krijgt.

Ervaring in experience

Na deze presentatie van een TEA NextGen-member kwamen sprekers met een flinke brok experience aan het woord, te beginnen met Philipp van Stratum (P&P Projects). Hij nam de NextGen mee in het belang van Experience in het creëren van immersive worlds. Zijn boeiende verhaal was gelardeerd met vele anekdotes en voorbeelden uit de praktijk. P&P Projects levert turn key projecten voor de hele leisure industrie, waaronder de diverse Disney-parken in de wereld, de Efteling, Toverland, Europa-Park, Madame Tussauds en vele anderen. Echter voordat een sleutel omgedraaid kan worden, moet er heel veel gebeuren. Dat werd wel duidelijk. Het bedenken van een experience is één, maar het realiseren daarvan in de praktijk lijkt bijna van een hele andere orde. Het interessante van de dag was dan ook dat ‘theorie en praktijk’ samen rond de tafel zaten, om dit te constateren en te zoeken naar mogelijkheden om de NextGen optimaal voor te bereiden op employability in onze industrie.

De derde spreker van de dag was Christian Angenvoort van TAA Industries, een bedrijf gespecialiseerd in het ontwikkelen en produceren van themed experiences. Christian sprak over Architecture en belichtte daarbij vooral de projectmatige kant. Daarmee sloot hij prachtig aan op het verhaal van zijn voorganger, maar vanuit een andere invalshoek. Hoewel er vaak grote budgetten gemoeid zijn met de ontwikkeling van nieuwe attracties, is het de kunst om het project zodanig te organiseren en managen dat er aan het eind van de rit nog wat geld overblijft. Met alle onberekenbare, onvoorziene en lastige situaties die zich tijdens de uitvoering voor doen, zoals extreme sneeuwval, verkeerd bestelde of te laat geleverde materialen, defecte gereedschappen, ontbrekende accu’s etc. etc. is dat nog niet zo eenvoudig. Als je miljonair wilt worden in deze branche, dan is daar de deur, was dan ook zijn devies.

De laatste sprekers van de dag waren David Willrich en Paul Kent (Entertainment Electrosonic). Zij spraken over het belang van Technology en deden dat op een bijzonder gedreven manier. Ook hier luidde de boodschap dat het een zorgvuldige afstemming van de diverse onderdelen en disciplines vergt om uiteindelijk tot een succesvolle oplevering te komen, binnen tijd en budget. De vele voorbeelden spraken hierbij boekdelen.

Dag 2: Academiseren van triviale zaken?

De tweede dag van het congres stond in het teken van theme park academics. De onderwerpen die daarbij aan bod kwamen betroffen: theming & immersion, experience & authenticity, en tot slot McDonaldization & Disneyization. PhD kandidaat Jonas Karlsen Astrom van de universiteit van Lillehammer begon de ochtend met een presentatie over theming. Omdat het thema ‘the seminal basis of a theme park is’, wilde het publiek alle details van zijn verhaal horen. Hij behandelde dan ook diverse invalshoeken om naar thematisering te kijken, de toepassingen, dimensies, effecten en eindigde zijn presentatie uiteindelijk met meer vragen dan antwoorden. Vervolgens presenteerde Pieter Cornelis de uitkomsten van zijn recente onderzoeken naar immersion. Hij besprak zijn immersion paradox, hetgeen er op neer komt dat je in het NU moet geraken, om de alledaagse beslommeringen van vandaag te vergeten. Dat is op zich een opmerkelijk gegeven, en vraagt om een serieuze verkenning van het begrip tijd. De manier waarop deze immersion gerealiseerd kan worden, kwam vervolgens in de tweede sessie van de dag aan bod. Tijdens de lezing over experience & authenticity werd de vraag gesteld of er überhaupt iets als een authentieke theme park experience bestaat. Om daarop antwoord te geven zal allereerst de theme park experience ontleed moeten worden, in zowel haar staged als lived experience deel. Vervolgens werd het begrip authenticiteit op dezelfde wijze uiteengezet en werden de onderlinge relaties gezocht. De uitkomst hiervan leek te zijn dat het beter is te focussen op de perceptie, dan op reality/hyper-reality. En dus kan een theme park experience authentiek zijn, ook al is het een cathedral of consumption. Het derde deel van de dag werd verzorgd door Jan Gorremans (SOWAD, België). Jan is een enorme Disney-fan met een grote ervaring in operationele, logistieke vraagstukken. Vanuit deze op rationaliseringsgrondslagen gebaseerde bedrijfsachtergrond vroeg hij het publiek: what if Disney ran your organisation? Hoe zouden bedrijfsprocessen er dan uit zien en wat zou dat betekenen voor de tevredenheid van je klanten, en die van je medewerkers, en uiteindelijk het bottom line-effect voor je organisatie. Hij legde daarmee op een interessante manier de brug tussen McDonaldization en Disneyization. Twee parallelle processen, die verweven kunnen worden; of wellicht zelfs moeten worden.

Dag 3: Toekomstverkenningen

De laatste dag is er een blik op de toekomst geworpen. Docente trendwatching en futures research Maaike Rijnders (FontysACI) gaf een prikkelende inleiding op toekomst voorspellen en –verkennen. Wat als het publieke domein zo onveilig wordt dat we amper de straat op durven? Of als kapitaalintensiviteit van de industrie niet langer meer een issue is? Of als we… Aan de hand van een uitgebreide DESTEP-, meso-, doelgroep- en micro-analyse besprak zij de zekere en onzekere trends voor de komende 20 jaar. Op basis daarvan werd NextGen uitgedaagd zich te bezinnen over enkele mogelijke scenario’s. Dat dit niet gemakkelijk is, is wel gebleken. Maar de noodzaak van het doorlopen van het proces als zodanig werd door menigeen wel onderstreept. Daarmee kreeg het driedaagse congres een waardige afsluiting in de zin dat ‘art & science’ beide nodig zijn om (toekomstbestendige) immersive worlds te creëren. De NextGen heeft een eerste stap gezet om daarin iets te betekenen. En deze generatie zal er meer gaan zetten…

Dr. Pieter C.M. Cornelis is docent Theme Park Concepting binnen Fontys Academy for Creative Industries in Tilburg en lid van het lectoraat Futures Research & Trendwatching.

[i] Met dank aan FontysACI collega Ivanca Linders voor het vele werk achter de schermen en IEMES voor de financiële ondersteuning.