Pasen: aftrap van alweer een nieuw pretparkseizoen?

Jarenlang was het Paasweekend de start van het traditionele seizoen voor de pretparken. Voor wie nu pas ontwaakt uit zijn winterslaap lijkt het wel een sprookje. Maar niet eentje met een goede afloop: ongemerkt is de pretparkwereld een ongoing business geworden en wie zijn poorten gesloten houdt voor het publiek is de verliezer van morgen. Vertellen dat je de wintermaanden nodig hebt voor onderhoud is niet meer van deze tijd! Natuurlijk zijn er uitzonderingen, maar die zullen steeds schaarser worden. Consumenten plannen een dagje weg niet louter meer in de vakantie en willen er het hele jaar op uit. De temperatuurstijging zorgt er ook nog eens voor dat het aantal dagen dat het aangenaam verpozen is in een pretpark toeneemt. Alle seizoenen worden handig benut met vele Halloween Events, WinterFairs en Kerstmarkten. Beleefde de Efteling dit jaar niet de drukste dag in de geschiedenis met het hoogste aantal bezoekers tijdens de Winter Efteling? Nieuwe initiatieven zijn bijvoorbeeld de eerste voorzichtige OktoberFest(en) bij Attractiepark Toverland, speciale avondopenstellingen zoals Pasar Malam bij Burgers Zoo en het China Light Festival. Let maar op, voor je het weet krijgen wij hier in navolging van de Amerikanen ook nog ons eerste Black Friday Event.

Opgelet, de Duitsers komen!

Je kon er de klok op gelijk zetten: elk jaar hetzelfde bekende riedeltje in het persbericht aan het begin van de lente, waarin men slechts het jaartal en de weersomstandigheden aanpaste ten opzichte van voorgaande jaren. Weinig vernieuwend of eigenlijk simpelweg lui én respectloos naar de consument. Of wat dacht je van de standaard berichtgeving, “de wegen liepen vol naar de kust”. Iets anders kon men niet verzinnen. En ook dit jaar te lezen in de grootste krant van Nederland: “Massaal eropuit tijdens Pasen”, Keukenhof, pretparken en kust populair! Waar hebben we dit eerder gehoord. Er valt toch wel meer te beleven, hoop ik?

Gelukkig veranderen de tijden daarmee ook de marketingaanpak onder invloed van de kracht van de consument. Sociale media en customer content zoals reviews dwingt om bij de les te zijn. Scoor je minder dan een acht, dan kost het je klanten! Marketing is een serieuze zaak geworden. Het is nog maar enkele jaren terug dat een pretpark op de Veluwe slechts één fulltimer in dienst had. Nu zijn dat er vijf die dagelijks alleen maar bezig zijn met het uitdragen van het verhaal en zorgen voor conversie (ofwel: meer ticketverkoop).

Concurrent van standaard hotel, camping of bungalowpark

De verbreding van de pretparksector naar verblijfsrecreatie, met de komst van themahotels en vakantieparken, zorgt voor de mogelijkheid om langer of zelfs jaarrond de poorten open te houden. Attractiepark Duinrell, de Efteling, Walibi Holland en Attractiepark Slagharen lopen voorop met het bieden van meer dan alleen een dagje uit. De Efteling gaat de komende jaren niet alleen een aantal nieuwe grote attracties bouwen maar tegelijkertijd het aantal bedden enorm uitbreiden. Binnen enkele jaren verwacht ik Toverland als nieuwkomer op deze markt: wanneer zij voldoende attractiewaarde kunnen bieden is de ontwikkeling van verblijfsrecreatie niet te stoppen. Je hoeft natuurlijk niet in eigen beheer te bouwen: zoek samenwerking met bestaande ketens.

Plopsa Indoor Coevorden kent zo zijn arrangementen met het naastgelegen Huttenheugte van Center Parcs. Bungalowpark Sandur, eveneens onder de vlag van Center Parcs, biedt een arrangement met het nieuwste dieren-/pretpark Wildlands Adventure Zoo in Emmen. Zelfs op Groupon vind je deals voor een meerdaags verblijf met  toegang tot Hellendoorn waarbij je slaapt in het AC Hotel langs de snelweg. Over de grens zijn er ook veel mogelijkheden: familieavontuur met een overnachting in het Duitse Phantasialand (waar ook dit jaar weer een nieuwe achtbaan geopend zal worden). Of Movie Park combineren met een dagje shoppen bij Centro Oberhausen. Ruim tweehonderdduizend Nederlanders trekken er jaarlijks op uit naar het Belgische De Panne, toch al gauw een paar uur rijden, om Kabouter Plop of een optreden van K3 mee te maken in Plopsaland.

Pretpark kan veel beter dan IKEA of Intratuin

Het Zweedse woonwarenhuis en het gigantische tuincentrum: deze beide bedrijven weten het hele jaar massa’s volk te trekken met een top product, fantastische gastronomie, goede bereikbaarheid en je kunt er ook nog gratis parkeren. Zelfs IKEA zoekt de combinatie met het verblijfsrecreatie en steekt met het toepassen van beleving menig pretpark naar de kroon. Intratuin weet op vele momenten door het jaar heen te verrassen en een bijzondere sfeer te creëren om voldoende koperspubliek te trekken én weet ze vast te houden als ze eenmaal binnen zijn. Beiden kennen ook een gedwongen routing voor het publiek. Waarom is dat niet het geval bij de pretparken? Wellicht niet door het hele park, maar bijvoorbeeld zoals bij Zoo Hannover ervoor zorgt dat bezoekers langs en door het centrale horecaplein lopen. Besteding aan horeca in de Intratuin is zelfs hoger dan in sommige pretparken!

Een dagje pretpark kost gemiddeld € 105,73 voor een gezin. Het duurste park is Plopsaland De Panne in België; het goedkoopste is Sybrandy’s Speelpark in Oudemirdum, Friesland. Het prijsverschil tussen beide parken voor een dagje pret is maar liefst 130 euro. Aan eten en drinken geef je al snel enkele tientjes uit in een pretpark, zelfs als je het bescheiden houdt. Wij hebben voor u een menuutje samengesteld van 4 frietjes, 4 snacks, 2 kopjes koffie en 2 flesjes water, wat gemiddeld € 26,15 blijkt te kosten. Bobbejaanland spant de kroon met € 33,80 (Sprookjeswonderland in Enkhuizen blijkt met slechts € 17,80 het voordeligst). Niet gek dat men nog zo vaak de broodjes en pakjes appelsap van thuis meeneemt.

Wij kunnen niet vaak genoeg zeggen dat de horeca nog steeds een groot probleemgebied is. Imago en kwaliteit zijn onder de maat en pretparken laten hier veel geld liggen. Pretparken die in staat zijn om bij een bezoekersaantal van bijvoorbeeld achthonderdduizend bezoekers slechts 0,50 euro cent extra uit de broek te kloppen scoren bijna een half miljoen extra omzet. Denk eens goed na of je dergelijke activiteiten nog wel in eigen beheer moet uitvoeren. Uit onderzoek van ABN Amro blijkt dat attractieparken, dierentuinen en musea meer omzet uit horeca kunnen halen door ook goedkopere producten aan te bieden. Jaarlijks gaat het om zo’n 145 miljoen euro aan potentiële horeca-omzet. Ruim 70 procent van de bezoekers neemt zelf consumpties mee vanwege de hoge prijs van eten en drinken op de locatie. Voor 84 procent van de bezoekers die geen consumpties kopen in een attractiepark of dierentuin zou een lagere prijs een reden zijn om dit wel te doen. Het huismerkprincipe uit de retail kan hier eenvoudigweg gekopieerd worden!

Tsunami aan (nieuwe) dagjes uit

Er is geen land ter wereld waar zo veel pretparken te vinden zijn op zo’n klein oppervlak als in Nederland. Tel daar nog eens de IKEA’s, Intratuins, shopping outlets (zoals Roermond, Bataviastad en Rosada) bij op, en daarnaast de stijgende interesse in de musea met De Grote Meesters van ons land: we worden overspoeld met attracties. Daarnaast groeien we naar meer dan 650 grootschalige evenementen zoals de Zwarte Cross, PinkPop, Concert at Sea tot aan het Fruitcorso in Tiel. Nieuwkomers moeten waken voor het Yumble effect. Het nieuw geopende Wildlands Adventure Zoo in Emmen zal eerder de provincie Drenthe een boost geven dan dat het zelf bezoekersrecords zal verbreken, en de vraag is hoe de vlag er na drie jaar bij zal staan wanneer het effect van de opening is verdwenen naar de achtergrond. Gezien de betrokkenheid van de overheid bij de financiering van dit park zien wij echter niet zo gauw dat dit pretpark annex dierenpark in de problemen zal komen. Ik ben wel erg content met het entreekaartje van boven de dertig euro. Attracties in Nederland zijn te goedkoop en je zult zien dat deze prijspolicy van Wildland een positieve uitwerking heeft op de rest van onze pretparkindustrie die de komende jaren hun tarieven flink kunnen opschroeven.

Lees ook ons verslag over Wildlands Emmen: zoo, speeltuin of avonturenpark?

Ik verwacht overigens wel een grotere toename in bezoekers bij Ouwehands Dierenpark in Rhenen dankzij de komst van twee panda’s. Wist u dat het Belgische Pairi Daiza het aantal bezoekers meer dan verdubbeld heeft toen zij panda’s mochten toevoegen aan de collectie? De enorme aantrekkingskracht zorgde voor een stijging van circa 800.000 naar bijna twee miljoen bezoekers! In Rhenen zijn ze nu al druk bezig met de omlegging van de aanrijroutes maar desondanks zullen wij later dit jaar regelmatig horen dat de wegen naar Ouwehands zullen zijn dichtgeslipt.

We kunnen een boek schrijven over alles wat er verder op ons afkomt in pretparkland. En dan hebben we het nog niet eens over de vele nieuwe attracties in de bestaande pretparken. Een greep uit de vele ontwikkelingen op een rijtje:

Dino-pretpark in voormalig Avonturenpark Ecodrome
In februari 2016 is het themapark Dinoland geopend. Dit park richt zich helemaal op jonge kinderen (tussen 4 en 14) en heeft volgens de berichtgeving een ‘avontuurlijk’ karakter. De activiteiten hebben allemaal te maken met dinosauriërs. Volgens een woordvoerder is het vooral een doe-uitje. Kinderen kunnen bijvoorbeeld nagemaakte fossielen en dinobotten opgraven.

SnowWorld opent derde baan in Zoetermeer
Koos Hendriks wil als oprichter en CEO van indoor ski- en snowboardcentrum SnowWorld nog zeker tien jaar doorwerken. De bouwvergunning voor een derde baan in Zoetermeer is zo goed als rond, vertelt Hendriks.

Amersfoort krijgt mogelijk foodhal
Na steden als Rotterdam, Amsterdam en Utrecht krijgt wellicht ook Amersfoort zijn eigen foodhal.

Escape room in Apeldoorn
Naar verwachting kunnen de eerste durfallen zich in april laten opsluiten in Apeldoorn om zich naar buiten te puzzelen. Het fenomeen escape room komt uit het buitenland maar momenteel zijn er al 85 van deze kamers in Nederland en binnenkort zal dus de eerste in Apeldoorn geopend worden. Binnenkort vindt zelfs een eerste Europees escape room-congres plaats in Amsterdam.

Avontura
Avontura is de jongste telg van Optisport met indoorspeelparadijzen in Breda, Enschede en Dronten. Avontura biedt puur speelplezier voor alle kinderen en is de plek om te klimmen, te klauteren, te bouwen, te racen en te springen.

Heroic Land, knipoog Jules Verne en het universum van Tolkien
Heroic Land wordt het vijfde attractiepark van Frankrijk. Het wordt omschreven als een avonturenpark, gericht op families. Op een oppervlakte van 40 hectare zal het 32 attracties herbergen, waaronder de hoogste van Europa (tot 80 meter hoog) en een onderwaterattractie. Het pretpark, dat een investering vergt van ongeveer 350 miljoen euro, verwacht in een eerste fase 1,5 miljoen bezoekers per jaar.

Family Entertainment Center (F.E.C.) in Zwolle
Glowgolf en 11 bowlingbanen bij Sligro Zwolle. Er wordt een fantastisch vrijetijdscentrum gerealiseerd waar de hele regio iets aan heeft.

Hoogeveen onderzoekt techniekattractie
Science Drenthe is de werktitel van de nieuwe attractie waar bezoekers, als alles doorgaat, in de praktijk beleven hoe moderne techniek werkt. De indoorattractie komt ergens in of nabij het centrum van Hoogeveen en moet jaarlijks 85.000 tot 100.000 bezoekers trekken om rendabel te zijn.

Jumpersz bouwt grootste trampolinepark van Europa
Trampolinespringen is in Nederland al mogelijk op kleine schaal, maar Jumpersz Indoor Trampolinepark gaat een stap verder en bouwt een trampolinepark van ruim 2000 m2, het grootste trampolinepark van Europa. Om Nederland (en wellicht zelfs de gehele Benelux) te bedienen is gekozen voor een locatie centraal in het land: Nieuwegein/Utrecht. Het trampolinepark is uniek vanwege de afmetingen, maar ook vanwege het aanbod. Het bestaat uit diverse zones. Een Free Jump area, een trick area, een sport area (basketbal, free running, dodgeball – trefbal in een nieuw jasje), BigAirBag, een slackline area (slacklinen is het balanceren op een 5cm brede spanband) en een fun area.

Plan voor ‘vispretpark’ in haven IJmuiden
“Fresh Fish Market Amsterdam en I Sea Experience IJmuiden bevinden zich in een spraakmakend gebouw aan de Halkade in IJmuiden, dat zal uitgroeien tot een mediageniek icoon”, zijn de woorden waarmee dit initiatief wordt aangekondigd. Het plan wordt ontwikkeld in nauwe samenwerking met Kranendonk Experience Company, bekend van onder meer Heineken Experience in Amsterdam, FutureLand Tweede Maasvlakte en Inspiratiecentrum Grevelingen op de Brouwersdam.

Rotterdam krijgt langste glijbaan ter wereld
Speelstad Rotterdam is een initiatief van miljonair Hennie van der Most. Hij zag in de oude verbrandingsoven van de AVR de perfecte locatie voor een nieuw pretpark. Eerder al bouwde hij een oude kerncentrale in Duitsland om tot een attractiepark en een oud ziekenhuis kreeg een tweede leven als uitgaanscentrum. Het ombouwen van de vuilverbrandingsoven tot pretpark kost ongeveer 15 miljoen euro.

Nieuw thema- en belevingspark Nostalandia
Wilt u meer lezen over deze nieuwe ontwikkeling die op zoek is naar investeerders? https://pleisureworld.nl//pleisureworld.nl/nieuw-thema-en-belevingspark-nostalandia/

Dit overzicht is allesbehalve compleet en ook zullen niet alle initiatieven de eindstreep halen. Als er een provincie is waar een grotere all-weather attractie kans van slag heeft, dan is dat de provincie Zeeland waar nu nog met name kleinschalige dagattractievoorzieningen de boventoon voeren.

Hans van Leeuwen, trendwatcher en adviseur